ได้ยินบ่อยๆ “ซีสต์-เนื้องอก-มะเร็ง”
ก้อน 3 แบบนี้มันต่างกันยังไงนะ?
บางทีคุณหมอก็ไม่มีเวลาอธิบายให้เราฟังมากนัก
แล้วลุงว่า มันเป็นความรู้ที่เข้าใจได้ไม่ยาก
แถมยังช่วยลดความวิตกกังวลว่าไม่ใช่ทุกก้อน ที่จะเป็นมะเร็ง
หลักการที่ใช้ในการแยกก้อนทั้ง 3 แบบนี้ จะดูที่ลักษณะของก้อน การเติบโต
และการแพร่กระจายเป็นหลัก ซึ่งนำไปใช้ในการเลือกรักษาด้วย
มาเริ่มก้อนปริศนาก้อนแรก คือ
ซีสต์
คุณผู้หญิงอาจจะคุ้นหูกับ ช็อกโกแลตซีสต์ ซีสต์ในรังไข่ ถุงน้ำในรังไข่
ก้อนซีสต์ ก็คือถุงที่ภายในจะเป็นอะไรก็ได้ ตั้งแต่น้ำ ไขมัน ผม เนื้อเยื่อต่างๆ
ซึ่งถ้าข้างในเป็นเลือดเก่าๆ สีคล้ายช็อคโกแลต ก็จะเรียกว่าช็อคโกแลตซีสต์
โดยปกติผู้หญิงจะมีถุงน้ำเกิดขึ้นตามรอบเดือน และ จะฝ่อหายไปเองตามธรรมชาติอยู่แล้ว
แต่ถ้าไม่ฝ่อ แล้วมีการเติบโตขึ้น จนมองภายนอกเหมือนเป็นผู้หญิงลงพุง ก็อาจเสี่ยงกับการซีสต์แตกได้
หรือบางครั้งอยู่ๆ ก็ปวดท้องน้อยมากๆ โดยไม่มีสาเหตุ อาจเกิดจากก้อนซีสต์เกิดการหมุนบิดขั้วอยู่ภายใน เหมือนเชือกที่บิดเป็นเกลียวเลยล่ะ
ลุงแนะนำให้ลองไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษานะ
ข้อดีของซีสต์ ก็คือไม่มีการแพร่กระจายลุกลามไปอวัยวะอื่น เป็นก้อนตรงไหนก็อยู่แค่ตรงนั้นนั่นเอง
เนื้องอก
เนื้องอกนั้นแบ่งเป็น 2 แบบ คือ เนื้องอกชนิดดี และ เนื้องอกชนิดร้าย
เนื้องอกชนิดดี เกิดจากเซลล์ในร่างกายเราแบ่งตัวมากไปหน่อยจึงเกิดเนื้องอกเป็นก้อนมาเพิ่ม
โดยมีขอบเขตของก้อนชัดเจน
โตช้า เช่น ผ่านไป 10 ปี ก้อนโตขึ้นแค่ 1 มม.
ข้อดีคือ เซลล์ที่ขยันแบ่งตัวนี้จะไม่มีการแพร่กระจายไปช่วยเซลล์ที่อวัยวะอื่นให้พากันขยันสร้างก้อนกันเพิ่ม แต่ถึงอย่างไรก็มีบางครั้งที่เนื้องอกดีทำการก่อกบฏกลายเป็นเนื้องอกร้ายได้
ดังนั้นการรักษาจึงพิจารณาทั้งตำแหน่งที่เกิดก้อน ถ้ามีการกดเบียดส่วนสำคัญ หรือมีแนวโน้มว่าจะกลายเป็นก้อนเนื้อร้าย แพทย์อาจแนะนำให้ผ่าตัดออกแต่เนินๆ
เนื้องอกชนิดร้าย หรือที่รู้จักกันดีในชื่อ มะเร็ง เป็นก้อนที่ไม่มีขอบเขตของก้อนชัดเจน มีการเติบโตเร็ว
ถ้าเป็นไฝที่เสี่ยงเป็นมะเร็ง จะเป็นไฝที่ขอบไฝไม่ชัดดูแทรกๆไปตามผิวหนัง ไฝจะโตเร็วไม่กี่เดือนก็โตขึ้นหลายเซ็น
เซลล์ผิดปดติของมะเร็งนี้จะมีการแพร่กระจายลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆ ได้ทั่วร่างกาย
เช่น เป็นมะเร็งกระดูก ลามไปเป็นมะเร็งปอด การตรวจร่างกายประจำปีเพื่อคัดกรองโรคมะเร็ง
จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะยิ่งเจอเร็ว ยิ่งรักษาให้หายขาดได้
โดยเฉพาะผู้ที่มีมรดกตกทอดเป็นพันธุกรรมมะเร็ง ควรตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอนะจ้ะ
อ้างอิง:
1. https://www.webmd.com/a-to-z-guides/benign-tumors-causes-treatments#1
2. http://pathology.jhu.edu/pc/BasicTypes1.php
3. https://www.medicinenet.com/cyst/article.htm#what_is_a_cyst